1- کمیسیون ماده صد و نظارت برساخت و سازها:
کمیسیون ماده ۱۰۰ مسئولیت رسیدگی به کلیه تخلفات ساختمانی واقع در محدوده قانونی و حریم شهر را بر عهده دارد.
وظایف ذاتی کمیسیون ماده ۱۰۰ :
۱- رسیدگی به کلیه تخلفات ساختمانی از قبیل احداث بنای بدون پروانه یا زائد بر پروانه، احداث بنای زائد بر تراکم مجاز، تخلفات مربوط به عدم استحکام بنا، عدم رعایت اصول فنی، بهداشتی و شهرسازی.
۲- رسیدگی به تخلف نحوه استفاده از اماکن مسکونی.
مراحل گردش کار در کمیسیون ماده ۱۰۰:
۱- مراجعه به واحد شهرسازی
۲- بازدید کارشناس از محل مورد نظر
۳- ارسال گزارش تخلفات به کمیسیون ماده ۱۰۰ در صورت داشتن تخلف
۴- در صورت حضور مالک، لایحه دفاعیه بدوی تنظیم و با ارائه مدارک دال بر مالکیت و غیره موضوع تخلف در اولین جلسه کمیسیون، مطرح و رسیدگی می شود.
۵- در صورتی که مالک حضور نداشته باشد، طی ابلاغیه ای، تخلفات به مالک یا ذینفع اعلام می شود و در صورت عدم ارائه لایحه دفاعیه و مدارک دال بر مالکیت و غیره از طرف مالک، پس از مهلت ۱۰ روزه در کمیسیون، مطرح و رسیدگی خواهد شد.
۶- چنانچه مالک به رای صادره اعتراض داشته باشد، ظرف مدت ۱۰ روز پس از ابلاغ رای، می تواند شکایت خود را در کمیسیون تجدید نظر مطرح کند تا به پرونده رسیدگی شود.
۷- رای نهایی پس از تجدید نظر قطعی، لازم الاجراست و از سوی واحد اجرای احکام “شهرداری” پیگیری و اجرا می شود.اعضای تشکیل دهنده کمیسیون ماده ۱۰۰ شامل نماینده وزارت کشور، نماینده شورای شهر، نماینده دادگستری، دبیر کمیسیون ماده ۱۰۰ و نماینده واحد شهرسازی منطقه هستند.
2- کمیسیون ماده 77:
مطابق ماده 77 قانون شهرداریها، « رفع هرگونه اختلاف بین مؤدی و شهرداری در مورد عوارض به کمیسیونی مرکب از نمایندگان وزارت کشور و دادگستری و انجمن شهر ارجاع می شود و تصمیم کمیسیون مزبور قطعی است. بدهی هائی که طبق تصمیم این کمیسیون تشخیص شود طبق مقررات، اسناد لازم الاجراء بوسیله اداره ثبت قابل وصول می باشد و اجرای ثبت مکلف است بر طبق تصمیم کمیسیون مزبور به صدور اجرائیه و وصول طلب شهرداری مبادرت نماید در نقاطی که سازمان قضائی نباشد رئیس دادگستری شهرستان یک نفر را به نمابندگی دادگستری تعیین می نماید و در غیاب انجمن شهر انتخاب نماینده انجمن از طرف شورای شهرستان به عمل خواهد آمد.»
3- کمیسیون بند 20 ماده 55 قانون شهرداریها:
ماده 55 قانون شهرداریها دارای 28 بند است که به بیان وظایف قانونی شهرداریها اختصاص دارد، اما به موجب بند 20 ماده یاد شده، جلوگیری از ایجاد و تأسیس تمامی اماکنی که به نحوی موجب بروز مزاحمت برای ساکنان شهر ميشوند، در وظایف شهرداریها گنجانده شده و شهرداریها را مکلف كرده تا از تاسیس کارگاه‌ها، گاراژهای عمومی، تعمیرگاه‌ها، مراکز دامداری و به طورکلی تمامی مشاغلی که به نحوی براي ساكنان شهر ایجاد مزاحمت می‌کنند، جلوگیری کند.
به طور کلی تکالیف قانونی شهرداری در خصوص بند 20 ماده 55 قانون شهرداری، به شرح ذیل می باشد:
– جلوگیری از ایجاد و تأسیس اماکنی که به نحوی موجب بروز مزاحمت برای ساکنان شهرهاست.
– جلوگیری از ایجاد و تاسیس اماکنی که به نحوی فعالیت آنها مخالف اصول بهداشت شهری است.
– جلوگیری از تاسیس تمامی مشاغل و کسب‌هایی که مزاحمت ،سر وصدا، دود و عفونت ايجاد نمایند یا باعث تجمع حشرات و جانوران شوند.
4- کمیسیون مناقصه یا مزایده (کمیسیون عالی معاملات):
مطابق ماده 6 آیین نامه مالی شهرداریها، رسیدگی به پیشنهادات مربوط به مناقصه یا مزایده به عهده هیئت عالی معاملات شهرداری مرکب از شهردار، رئیس امور مالی یا حسابداری شهرداری ، یک نفر از افراد بصیر و مطلع در معامله موردنظر به پیشنهاد شهردار و تایید انجمن شهر خواهد بود. تصمیمات هیئت به اتفاق آراء و یا به اکثریت دو رای مشروط بر اینکه شهردار یکی از آن دو نفر باشد مناط اعتبار خواهد بود. کمیسیون باید در وقت مقرر که در آگهی مناقصه یا مزایده یا دعوتنامه مناقصه محدود قید گردیده تشکیل گردد و پیشنهادهای رسیده در صورتی که تعداد آنها سه یا بیشتر باشد مفتوح و مورد رسیدگی قرارد دهد و اگر تعداد پیشنهادهای رسیده از سه فقره کمتر بود مناقصه یا مزایده را تجدید و مراتب را در صورتمجلس تنظیمی قید نماید.
5- کمیسیون معاملات متوسط:
مطابق ماده 3 آیین نامه مالی شهرداریها، در مورد معاملات متوسط متصدی خرید باید حداقل از سه نفر فروشندگان کالا یا انجام دهندگان کار از هر یک جداگانه استعلام کتبی که مشعر بر تعیین و تصریح نوع و مشخصات کامل جنس یا موضوع کار مورد معامله و مقدار و شرایط معامله و مدت تحویل باشد اخذ و فروشنده کالا یا انجام دهنده کار باید حداقل بهای ممکنه را ضمن تعیین مدت و نشانی دقیق خود در برگ استعلام بها ذکر و با قید تاریخ امضاء نموده متصدی خرید صحت مندرجات آن را گواهی نماید. انجام معامله پس از موافقت کمیسیون معاملات مرکب از شهردار یا معاون شهرداری متصدی امور مالی و یک نفر از رؤسا واحدها یا اعضاء ارشد شهرداری بنا به تناسب کار و به انتخاب شهردار مجاز خواهد بود و تصمیمات کمیسیون به اتفاق آراء و یا با اکثریت دو رأی موافق در صورتی مناط اعتبار خواهد بود که شهردار یا معاون او یکی از آن دو نفر باشد.
6- کمیسیون تحویل:
مطابق ماده 11 آیین نامه مالی شهرداریها، جنس يا كار انجام شده هرگاه مربوط به معاملات جزئي باشد تحويل آن به وسيله انبار يا اداره در خواست كننده انجام خواهد شد و در مورد معاملات متوسط بايد تحويل با نظارت كميسيوني مركب از سه نفر بانتخاب شهردار انجام پذيرد و در معاملات عمده كميسيون تحويل مركب خواهد بود از دو نفر نماينده منتخب شهردار و يكنفر نماينده ذيصلاحيت به انتخاب انجمن شهر .